اخذ پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در ترکیه مشابه هم بوده و توضیحات زیر در مورد این دو مقطع تحصیلی مشترک میباشد.
مدارک موردنیاز جهت اخذ پذیرش از دانشگاههای ترکیه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری عبارتند از:
1) کارنامه آزمون ALES یا GRE یا GMAT؛
ALES آزمونی است که سالانه دو بار توسط سازمان سنجش کشور ترکیه (OSYM) بهصورت متمرکز در بیشتر شهرهای ترکیه برگزار میشود. سؤالات این آزمون جنبه سنجش استعداد تحصیلی دارد و ارتباطی با دروس تخصصی هیچ رشته تحصیلی ندارد. در سالهای اخیر به جهت اقبال زیاد دانشجویان آزمون e-ALES که بهصورت الکترونیکی هر ماه (12 بار در سال) در شهرهای بزرگ ترکیه برگزار میشود.
2) مدرک زبان خارجی؛
متقاضیان میتوانند در یکی از آزمونهای بینالمللی زبان انگلیسی مانند تافل یا آیلتس و غیره شرکت نمایند و مدرک حاصل از این آزمونهای را ارائه دهند. لازم به ذکر است برای افرادی که آشنا به زبان ترکی هستند آزمون YDS یا e-YDS (زبان خارجی) نیز در کشور ترکیه برگزار میشود. آزمون YDSو e-YDS به یکی از زبانهای انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، عربی و فارسی برگزار میشود. لازم به ذکر است که افراد باید در آزمونی شرکت کنند که زباناصلی کشوری نباشد که ملیت آن را دارد. همچنین در برخی از دانشگاهها و برخی رشتههای تحصیلی الزامی به کسب دیپلم زبان انگلیسی وجود ندارد.
3) مدرک زبان ترکی؛
این مدرک موسوم به TOMER است که پس از قبولی در آزمون مربوطه به داوطلبان اعطا میشود. برگزارکنندگان این آزمون دانشگاههای کشور ترکیه میباشند. این آزمون بسیار پرتکرار است و بهصورت هفتگی یا روزانه در این دانشگاهها برگزار میشود.
ساختار دوره کارشناسی ارشد در ترکیه
اتمام مقطع کارشناسی ارشد در ترکیه (Yuksek Lisans Diplomasi) معمولاً دو سال زمان میبرد و ۱۲۰ واحد ECTS است. در هر ترم برای مجموعه دروسی ثبتنام میکنید که در ترم خاصی ارائه میشوند و ارزیابی در پایان هر کدام از این دورهها در نمره نهایی شما اثرگذار خواهد بود. اغلب برنامههای مقطع ارشد در ترکیه دانشجو را ملزم به ارائه پایاننامه فردی در پایان ترم دوم در سال دوم میکنند. معمولاً این پایاننامه بهصورت یک ارزیابی یعنی به سبک دفاعیه تز دکترا و بهصورت شفاهی برگزار میشود.
تا زمانی که مقطع خود را بگذرانید و رساله خود را بنویسید، در رشته خود مهارت کافی کسب میکنید و این آزمون فرصتی برای به نمایش گذاشتن دانش شما در یک بحث علمی شبیهسازیشده خواهد بود. علاوه بر این، گذراندن آزمون شفاهی بهعنوان بخشی از مدرک ارشد یک روش آمادگی برای فعالیتهای دانشگاهی بعدی خواهد بود؛ فرصتی که بسیاری از دانشجویان پیش از شروع PhD کسب نخواهند کرد. برخی از دورههای ارشد ترکیه مستلزم نوشتن رساله کتبی نیستند، در عوض دانشجویان باید یک پروژه حرفهای شغلی را بگذرانند.
هزینه تحصیل کارشناسی ارشد در ترکیه
شهریههای مقطع کارشناسی ارشد در ترکیه میتواند متغیر باشد. بهطورکلی باید انتظار هزینههای بالاتر برای دورهها زبان انگلیسی را داشته باشید، دانشگاههای خصوصی هزینه بیشتری نسبت به دانشگاههای دولتی مطالبه میکنند. دورههای انگلیسیزبان در دانشگاههای دولتی، سالانه حدود 600 یورو برای دانشجویان بینالمللی هزینه به همراه خواهند داشت. هزینههای مؤسسات خصوصی با میانگین 12000 یورو، بسیار بالاتر است.
ساختار دوره دکتری در ترکیه
به دلیل نامزدی ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا، مدارک دانشگاهی ترکیه از فرایند بولونیا پیروی میکند. درنتیجه دورههای دکتری شباهت بسیار زیادی به دورههای دکتری در اروپا دارد.
بااینوجود، دورههای دکتری از فرایند منظمی پیروی میکند که مراحل و ارزیابیهای مشخص دارد. این فرایند شامل چندین کلاس، سمینار و آزمون میشود که مجموع اعتبار ECTS آن، ۲۴۰ است. همچنین در ابتدای دورهی دکتری کلاسهای مقدماتی برگزار میشود. هر دانشگاه و دوره محتوای خاص خود را دارد، اما بهمنظور اعطای مدرک دکتری تمام محتوای درسی باید تدریس شوند.
در ترکیه رساله و پیشرفت دانشجویان توسط کمیته سرپرستی نظارت و بررسی میشود و استاد راهنمای دانشجو یکی از اعضای اصلی این کمیته است. استاد راهنما یکی از اساتید دانشگاهی است که در حوزه تحقیقاتی دانشجوی خود متخصص بوده و در اولین سال دکتری برای دانشجو تعیین میشود. دانشجو میتواند علاوه بر استاد راهنما، مشاور نیز داشته باشد. مشاور نیز در کمیته حضور دارد.
دانشجویان در اوایل دوره دکتری توسط آزمون صلاحیت ارزیابی میشوند. این آزمون مشابه آزمون MPHIL انگلستان است. کمیته صلاحیت، علاوه بر بررسی پیشنهاد رساله دانشجو به دو صورت کتبی و شفاهی، کمیته آزمون داوران را نیز تشکیل میدهد که به برنامهریزی و ارزیابی آزمونها در دوران باقیمانده دکتری میپردازد؛ نتیجه این آزمون توسط کمیته صلاحیت بررسی میشود.
پس از اتمام موفقیتآمیز آزمون صلاحیت و دفاع از هدف پژوهش، دانشجویان میتوانند دوره دکتری را آغاز کنند. در مدتزمان تحصیل دانشجویان هر شش ماه بهطور منظم توسط کمیته مرتبط ارزیابی خواهند شد که این امر بهمنظور بررسی فرایند کاری دانشجو در مقطع دکتری میباشد. کمیته مطالعات فعلی، نتایج، روش تحقیق و برنامه کاری که دانشجو در زمینه پژوهشی خود انجام داده است را از طریق گزارشهای ارائهشده بررسی میکنند.
هنگامیکه دانشجویان پژوهش خود را به اتمام رسانند، رساله نهایی دکترای آنها توسط هیئتداوران بررسی خواهد شد. این فرایند مشابه آزمون شفاهی در انگلستان میباشد، اما از رساله، در حضور عموم دفاع میشود.
شهریه مقطع دکتری در ترکیه
شهریه دورههای دکتری در دانشگاههای دولتی که به زبان انگلیسی تدریس میکنند، اندک است و معمولاً حدود 1000- 500 یورو در سال برای دانشجویان بینالملل میباشد. این مبلغ حتی برای شهروندان ترکیه و یا دورههایی که به زبان ترکی تدریس میشوند کمتر است. توجه داشته باشید این میزان با توجه به دانشگاه و دوره دکتری متغیر است.
شهریه دانشگاههای خصوصی بهطور قابلتوجهی بیشتر است که سالیانه حدود 20000- 5000 یورو میباشد. بااینوجود، امکانات مالی در این مؤسسات بیشتر است.